باور غلطی در میان نوجوانان و جوانان شکل گرفته که سیگارهای الکترونیکی مثل ویپ و پاد، بیخطر یا حتی مفیدند. این در حالی است که به گفته کارشناسان، بخارات این محصولات حاوی مواد سرطانزا مانند فرمالدهید بوده و هیچ تفاوتی از نظر آسیبزایی با سیگار سنتی ندارند. سازمان جهانی بهداشت و مراکز معتبر مطالعات سرطان در آمریکا نیز بارها هشدار دادهاند که مصرف این ابزارها نهتنها ایمن نیست، بلکه میتواند نقطه شروعی برای ورود افراد به دنیای اعتیاد باشد.
تبلیغات اغراقآمیز فضای مجازی و جلوههای فریبنده این محصولات، بسیاری از نوجوانان غیرسیگاری را به سوی مصرف کشانده است. اما تجربه نشان داده اغلب آنها در ادامه مسیر، به سیگارهای سنتی و حتی قلیان روی میآورند.
دکتر سیدبهمن علوی، روانپزشک و عضو مرکز تحقیقات دانشگاه علوم پزشکی تهران در گفتوگو با روزنامه ایران میگوید:
> «افزایش مصرف دخانیات در مدارس و در میان دختران و پسران زنگ خطری جدی است. دلیل این روند، ناآگاهی، ضعف آموزش رسانهای، و نبود مهارتهای روانی در جوانان است.»
به گفته او، توانمندسازی شخصیت نوجوانان از دوران کودکی در بستر خانواده، مهمترین راه مقابله با گرایش به دخانیات است. افرادی که دچار افسردگی، اضطراب یا مشکلات هویتی هستند، بیشتر به سمت مصرف دخانیات گرایش پیدا میکنند، چون فکر میکنند نیکوتین راهی برای آرامش است.
دکتر علوی ادامه میدهد: «استفاده از ویپ برای ترک سیگار، تنها در برخی موارد خاص ممکن است کمککننده باشد، آن هم فقط برای افراد سیگاری. اما امروز شاهد هستیم که نوجوانان غیرسیگاری هم، بدون مخالفت جدی خانواده، به سمت این ابزارها میروند. این نشان از شکاف آگاهی در جامعه دارد.»
او تأکید میکند: «اگر کودکی با احساس عزتنفس و هویت سالم رشد کند، در نوجوانی نیازی به اثبات خود از طریق مصرف دخانیات نخواهد داشت. در غیر این صورت، مصرف ویپ، سیگار یا قلیان میشود راهی برای جلب توجه.»
در نهایت، دکتر علوی نسبت به نقش کمرنگ رسانههای عمومی مانند صداوسیما در آگاهیرسانی درباره مضرات سیگارهای الکترونیکی هشدار میدهد: «وقتی آموزش نباشد، جامعه آسیب میبیند. امروز خانوادهها باید بدانند ویپ هم به اندازه سیگار سنتی خطرناک است.»