روز جهانی ماه که هر سال در ۲۰ ژوئیه (۲۹ تیر) برگزار میشود، بزرگداشتی است برای تنها قمر طبیعی زمین؛ جرمی آسمانی که همواره منبع الهام شاعران، دانشمندان و کاشفان فضا بوده است. انتخاب این روز بیدلیل نیست؛ در همین تاریخ در سال ۱۹۶۹، فضانوردان ناسا برای نخستینبار بر سطح ماه گام نهادند و جهان را در سکوتی خیرهکننده فرو بردند.
ماه نه تنها یک پدیده زیبای بصری در آسمان شب است، بلکه نقش حیاتی در ثبات زمین، جزر و مد اقیانوسها، و حتی شکلگیری تقویمها و آیینهای فرهنگی داشته است. این جرم سماوی بهطور مستقیم در شکلگیری تاریخ بشر نقش ایفا کرده است؛ از نخستین مشاهدات با چشم غیرمسلح تا مأموریتهای پیشرفته آرتمیس برای بازگشت به سطح آن.
بسیاری از فرهنگها، ماه را موجودی اسطورهای میدانند. در ایران باستان، "ماه" نماد نیکی، روشنایی و نظم کیهانی بود. در ادبیات فارسی نیز حضوری پررنگ دارد؛ از حافظ و سعدی گرفته تا نیما و فروغ، همه ماه را نشانهای از زیبایی، دوری و دستنیافتنی بودن دانستهاند.
در سالهای اخیر، توجه به ماه از جنبههای علمی نیز رشد چشمگیری داشته است. دانشمندان باور دارند که ماه ممکن است حاوی منابعی چون آب یخزده، مواد معدنی و حتی پایگاهی برای آینده بشر در فضا باشد. شرکتهای خصوصی و دولتی از کشورهای مختلف نیز رقابتی فشرده برای کاوش و تسخیر این جرم آسمانی به راه انداختهاند.
روز جهانی ماه، یادآور آن است که هنوز بخش بزرگی از این قمر ناشناخته باقی مانده و همچنان انگیزهای است برای رؤیاپردازی، کاوش و کشف. امروزه این مناسبت فرصتی است برای برگزاری رویدادهای آموزشی، نمایشگاههای نجوم، پخش مستندهای فضایی و ترویج دانش در مورد فضا و کیهان برای نسلهای آینده.
در عصر تکنولوژی، ماه همچنان در آسمان میدرخشد؛ بیصدا، ولی تأثیرگذار. روز جهانی ماه را جشن بگیریم و به یاد آوریم که سفر به ناشناختهها، از همین نقطه نورانی در شب آغاز شد.