در یکی از یادداشت‌های قبلی به پنج کلید زندگی سالم اشاره کردم: خواب کافی، ورزش منظم، تغذیه مناسب، روابط اجتماعی فعال و حس هدفمندی.
با این حال، بسیاری از شرکت‌ها برای فروش بیشتر، محرک‌هایی ارائه می‌دهند که مستقیماً با این پنج اصل در تضاد هستند.
خواب کافی
در سال ۲۰۱۷، مدیرعامل نتفلیکس، اسکات هستینگز، اعلام کرد که بزرگ‌ترین رقیب شرکتش نه دیگر پلتفرم‌ها، بلکه خواب انسان‌هاست. او گفت: «وقتی سریال یا فیلمی دارید که واقعاً مشتاق دیدنش هستید، تا دیروقت بیدار می‌مانید. ما با خواب رقابت می‌کنیم… و داریم برنده می‌شویم!»
اگر حرف او را بپذیریم، باید بگوییم که پیروزی نتفلیکس، شکست جامعه است. کاهش خواب باعث افت عملکرد در مدرسه و کار، و وخامت سلامت جسمی و روانی می‌شود.
ورزش منظم
تماشای مداوم برنامه‌ها، بازی‌های دیجیتال و حضور در شبکه‌های اجتماعی، باعث کاهش فعالیت بدنی می‌شود. تولیدکنندگان محتوا به‌طور هدفمند از اصول روانشناسی برای «وابسته‌سازی» مخاطب استفاده می‌کنند:
1. تحریک مرکز پاداش مغز با ترشح دوپامین (هورمون لذت)
2. پاداش‌دهی متغیر: یعنی کاربر باید زمان بیشتری صرف کند تا ببیند آیا پاداشی دریافت می‌کند یا نه.
در تلویزیون و فیلم‌ها، این پاداش‌ها شامل پیچش داستانی، حضور شخصیت‌های غافلگیرکننده و «تخم‌مرغ‌های عید پاک» پنهان هستند (مانند حضور هیروگلیف R2-D2 و C-3PO در فیلم Indiana Jones). در بازی‌ها، این پاداش‌ها شامل مراحل جدید، امتیاز و موسیقی جذاب‌اند. در شبکه‌های اجتماعی نیز، لایک‌ها، کامنت‌ها، پست‌های جدید و «استریک‌ها» نقش پاداش‌دهی دارند.
رژیم غذایی سالم
تغذیه مناسب برای سلامت بلندمدت ضروری است. اما تبلیغات گسترده و اغواگرایانه بسیاری از شرکت‌ها، افراد را به مصرف بیش از اندازه‌ی مواد غذایی ناسالم ترغیب می‌کند. خوراکی‌هایی که در مقادیر زیاد، زیان‌بار هستند: نوشیدنی‌های الکلی، غذاهای پرچرب یا پرنمک، تنقلات صنعتی و فست‌فودها.
تبلیغات هدفمند برای کودکان، تأثیر بسیار عمیقی دارد. در سال ۲۰۰۹، صنایع غذایی ۱.۸ میلیارد دلار صرف بازاریابی مستقیم برای کودکان کردند. ۹۱٪ این تبلیغات شامل نوشیدنی‌های شیرین، شیرینی‌ها و غذاهای ناسالم بود. همان سال، هر کودک به‌طور میانگین روزانه ۱۳ تبلیغ غذایی در تلویزیون می‌دید.
تحقیقات نشان داده‌اند که الگوهای تغذیه‌ای ناسالم دوران کودکی، اغلب تا بزرگسالی ادامه می‌یابد و باعث شکل‌گیری عادات غذایی نادرست و وابستگی عاطفی به غذا می‌شود.
روابط اجتماعی فعال
ارتباط اجتماعی سالم، استرس را کاهش می‌دهد، از بروز افسردگی و اضطراب جلوگیری می‌کند و حس تعلق و شادی را تقویت می‌نماید.
اما امروزه، شبکه‌های اجتماعی جای ارتباطات واقعی را گرفته‌اند. اگرچه شبکه‌های اجتماعی می‌توانند به افراد خجالتی یا دور از خانواده کمک کنند، اما بیشتر مواقع روابط سطحی، سوء‌تفاهم و فقدان ارتباط غیرکلامی (مثل زبان بدن) را به همراه دارند.
استفاده‌ی بیش‌ازحد از وسایل الکترونیکی، پنج اصل کلیدی یک زندگی سالم را به‌خطر می‌اندازد. با کاهش خواب، بی‌تحرکی، تغذیه ناسالم، و جایگزینی روابط مجازی با روابط واقعی، سلامت کودکان ما در معرض تهدید قرار می‌گیرد.
محدودسازی هوشمند و آگاهانه استفاده از تکنولوژی در کودکان، یکی از مهم‌ترین گام‌ها برای محافظت از آینده سلامت جسمی و روانی آن‌هاست.
