میلیا (Milia) نوعی کیست پوستی کوچک، سفت و سفیدرنگ است که اغلب زیر سطح پوست ظاهر می‌شود. این دانه‌های بی‌خطر بیشتر در صورت، به‌ویژه اطراف چشم‌ها، گونه‌ها، پیشانی و بینی دیده می‌شوند. برخلاف آکنه، میلیا معمولاً التهابی نیست، درد ندارد و ناشی از تجمع چربی یا باکتری نیست، بلکه به‌دلیل گیر افتادن کراتین (پروتئین موجود در پوست) در زیر لایه‌ی سطحی پوست ایجاد می‌شود.

انواع میلیا

متخصصان پوست، میلیا را به دو دسته اصلی تقسیم می‌کنند:

۱. میلیای اولیه

این نوع، در اثر بسته شدن طبیعی فولیکول‌های پوست و گیر افتادن کراتین به وجود می‌آید و معمولاً در نوزادان و بزرگسالان بدون سابقه پوستی خاص دیده می‌شود.

۲. میلیای ثانویه

میلیای ثانویه پس از آسیب دیدن پوست (مانند سوختگی، استفاده از کرم‌های سنگین، لیزر درمانی یا لایه‌برداری) ظاهر می‌شود. گاهی هم پس از بیماری‌های پوستی مانند بلفاریت، لوپوس یا بیماری‌های تاولی ایجاد می‌گردد.

علت‌های ایجاد میلیا

برخی از دلایل رایج ایجاد این دانه‌های سفید عبارت‌اند از:

• استفاده زیاد از کرم‌های چرب یا سنگین

• تجمع سلول‌های مرده پوست

• تماس بیش‌ازحد با آفتاب (آسیب نوری پوست)

• استفاده از محصولات آرایشی نامناسب

• لایه‌برداری بیش‌ازحد یا نادرست پوست

• بیماری‌های پوستی خاص یا آسیب فیزیکی به پوست

• ژنتیک و سابقه خانوادگی

آیا میلیا خطرناک است؟

خیر. میلیا معمولاً خطرناک نیست و یک مشکل صرفاً زیبایی‌شناختی است. بااین‌حال، در برخی موارد نادر، ظهور ناگهانی میلیا ممکن است نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای یا اختلال پوستی باشد و نیاز به بررسی تخصصی دارد.
 

تفاوت میلیا با جوش‌های سرسفید

بسیاری از افراد، میلیا را با جوش‌های سرسفید (Whiteheads) اشتباه می‌گیرند. در حالی‌که جوش‌ها معمولاً به دلیل تجمع چربی، باکتری و التهاب هستند و ممکن است دردناک باشند، میلیا کیست‌هایی کوچک، سفت، بدون التهاب و بدون ترشح چربی هستند. آن‌ها را نمی‌توان با فشار دادن تخلیه کرد.

روش‌های درمان میلیا

در بیشتر موارد، میلیا بدون نیاز به درمان و طی چند هفته تا چند ماه خودبه‌خود ناپدید می‌شود. اما اگر باقی ماند یا از نظر زیبایی آزاردهنده بود، می‌توان از روش‌های زیر برای درمان استفاده کرد:

استخراج مکانیکی (توسط متخصص پوست)

با استفاده از ابزار استریل، متخصص پوست سوراخ کوچکی در سطح کیست ایجاد کرده و آن را به‌آرامی خارج می‌کند. هرگز این کار را در خانه انجام ندهید.

لایه‌برداری شیمیایی

استفاده از لایه‌بردارهای ملایم حاوی اسید سالیسیلیک، اسید گلیکولیک یا رتینوئیدها می‌تواند در باز کردن منافذ و جلوگیری از ایجاد میلیا مؤثر باشد.

لیزر درمانی یا میکرودرم ابریژن

در موارد مقاوم یا گسترده، لیزرهای پوست یا میکرودرم‌ ابریژن به کاهش میلیا کمک می‌کنند.

درمان‌هایی که توصیه نمی‌شوند

• استفاده از سوزن در خانه

• فشار دادن کیست‌ها

• مصرف کرم‌های چرب‌تر

این کارها ممکن است به پوست آسیب بزنند یا موجب التهاب و عفونت شوند.

پیشگیری از میلیا

با رعایت چند نکته ساده می‌توان احتمال ایجاد میلیا را کاهش داد:

• استفاده از کرم‌ها و محصولات مراقبتی سبک و غیرکمدوژنیک (غیرمسدودکننده منافذ)

• لایه‌برداری منظم و ملایم پوست

• استفاده از ضدآفتاب مناسب پوست صورت

• پاک‌کردن کامل آرایش پیش از خواب

• استفاده از رتینول تحت نظر پزشک

میلیا در نوزادان

در نوزادان تازه‌متولدشده، میلیا بسیار شایع است و معمولاً در بینی، گونه و چانه دیده می‌شود. این حالت طبیعی است و نیازی به درمان ندارد. اغلب در عرض چند هفته تا ماه از بین می‌رود. استفاده از صابون‌های ملایم و پرهیز از کرم‌های سنگین بهترین راه مراقبت از پوست نوزاد است.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟

اگر یکی از شرایط زیر را داشتید، حتماً به پزشک متخصص پوست مراجعه کنید:

• افزایش ناگهانی و گسترده‌ی دانه‌های میلیا

• عدم بهبود پس از چند ماه

• وجود التهاب یا درد در ناحیه

• سابقه بیماری پوستی یا استفاده از داروهای خاص

میلیا یک وضعیت پوستی بی‌خطر اما رایج است که ممکن است برای بسیاری از افراد به‌ویژه خانم‌ها و نوزادان، دغدغه‌ی زیبایی ایجاد کند. شناخت دقیق علت‌ها، تفاوت آن با جوش، و روش‌های مؤثر برای پیشگیری و درمان آن، می‌تواند نقش مهمی در سلامت و زیبایی پوست ایفا کند.